Theo tin đã đưa, ngày 06/05 thỏa thuận thiết lập các vùng an toàn tại Syria đã chính thức có hiệu lực, đây là cơ hội để giúp giảm tình trạng bạo lực kéo dài nhiều năm qua tại Syria. Thỏa thuận thành lập vùng an toàn được được thiết lập giữa Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời được Liên hợp quốc ủng hộ. Theo đó, vùng an toàn ở Syria được thiết lập tại một số tỉnh như Idlib, Aleppo và Homs. Đây là nơi sinh sống của cả dân thường Syria, các nhóm nổi dậy vũ trang và các nhóm khủng bố.

Trước đó, Chính phủ Syria đồng tình với điều khoản lập vùng an toàn nhưng cho biết vẫn sẽ tiếp tục cuộc chiến chống các nhóm khủng bố trong khi phe đối lập bác bỏ thỏa thuận, không thừa nhận Iran là nước bảo trợ cho kế hoạch ngừng bắn. Tuy nhiên sau đó, khi phát biểu trên kênh truyền hình quốc gia, Tổng thống Syria Bashar Assad khẳng định, Syria sẽ không có bất kỳ nhượng bộ nào về vấn đề chủ quyền, độc lập, hiến pháp và lợi ích quốc gia của Syria, bao gồm cả việc các bên bảo trợ thỏa thuận thiết lập "Vùng an toàn".

Ông khẳng định: “Tất cả những gì liên quan đến chủ quyền, lợi ích quốc gia, hiến pháp và nền độc lập không phải là đặc quyền của một Tổng thống, và ông ta không thể có bất kỳ thỏa hiệp nào về các vấn đề này. Tôi chỉ có thể khoan nhượng trước các vấn đề cá nhân, không quan trọng đối với người dân và cuộc khủng hoảng”.

Tổng thống Assad cho rằng, mục đích chính của các vùng an toàn do Nga đề xuất tại khu vực phía tây Syria và thủ đô Damascus là bảo vệ dân thường. Mục đích tiếp theo là trao cho các phiến quân muốn hòa giải với chính quyền Damascus cơ hội giải quyết tình hình hiện nay, giao nộp vũ khí để được hưởng ân xá. Ông Assad còn cảnh báo rằng, các nước phương Tây và các đồng minh ở Trung Đông có thể lợi dụng tình thế để tăng cường hỗ trợ tài chính và hậu cần cho các nhóm nổi dậy đồng thời gây ảnh hưởng tới an ninh ở các vùng an toàn.

"Đây là chuyện hoàn toàn có thể xảy ra bởi nó đã từng xảy ra trong quá khứ. Các sáng kiến thiết lập hòa bình ở Syria trước đây bị thất bại là do các nước liên quan đã có hành động tái leo thang căng thẳng ở vùng chiến sự", Tổng thống Assad nói. Ông Assad nhấn mạnh lực lượng quân sự Nga và Syria cùng với Iran và các tay súng Hezbollah "sẽ tấn công bất cứ khu vực nào thuộc sự kiểm soát các lực lượng khủng bố nếu như phát hiện các dấu hiệu vi phạm kế hoạch thiết lập vùng an toàn".

Ngoại trưởng Syria Walid Muallem phát biểu trong một cuộc họp tại Damascus: "Sẽ không có sự hiện diện của các lực lượng quốc tế do Liên hợp quốc bảo trợ ở các vùng an toàn tại Syria. Nga với tư cách là quốc gia bảo trợ cho thỏa thuận ngừng bắn Syria nói rằng, lực lượng cảnh sát quân sự và các trung tâm giám sát sẽ được triển khai tại những vùng này (vùng an toàn). Liên hợp quốc và các lực lượng quốc tế sẽ không có vai trò gì ở đây. Các lực lượng xâm nhập vào những vùng này mà không có sự phối hợp với chính phủ sẽ bị coi là lực lượng thù địch".

Bạo lực đã có phần giảm sau khi các vùng an toàn có hiệu lực từ tuần trước, tuy nhiên, giao tranh dữ dội vẫn tiếp diễn tại một số khu vực. Trước đó, phe đối lập Syria phản đối ý tưởng xây dựng vùng an toàn của Nga, coi đây là mối đe dọa đối với toàn vẹn lãnh thổ Syria và từ chối công nhận Iran là một bên bảo đảm mọi lệnh ngừng bắn.

Damascus cho rằng, các phiến quân nên giúp đỡ lực lượng chính phủ đẩy lùi các nhóm thánh chiến ra khỏi vùng an toàn, đồng thời xem những thỏa thuận hòa giải liên quan đến việc sơ tán phiến quân ra khỏi các khu vực bị vây hãm như một sự thay thế cho các cuộc đàm phán hòa bình.

Các bên bảo trợ vẫn đang nỗ lực để tiến tới một lệnh ngừng bắn trên lãnh thổ Syria. Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là những bên bảo lãnh cho lệnh ngừng bắn áp dụng trên toàn lãnh thổ Syria, bắt đầu có hiệu lực từ 30/12/2016. Cho đến nay, nhìn chung, lệnh ngừng bắn này vẫn đang được thực thi, bất chấp một loạt các vi phạm vẫn liên tiếp xảy ra. Tháng 12/2016, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã thông qua một Nghị quyết ủng hộ những nỗ lực của các bên liên quan.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết, “Các chuyên gia Nga - Thổ Nhĩ Kỳ - Iran sẽ gặp mặt trong khoảng 10 đến 12 ngày, để thảo luận các tiêu chuẩn cho việc thực thi các vùng an toàn này, trong đó có vấn đề lực lượng quan sát và điểm kiểm soát”. Đặc phái viên Liên hợp quốc về vấn đề Syria Staffan de Mistura cho biết, vòng đàm phán mới về vấn đề Syria sẽ được tổ chức tại Geneva từ ngày 16 đến 19/5 và dự kiến diễn ra ngắn hơn so với các cuộc họp khác do tháng lễ Ramadan chuẩn bị bắt đầu.