Quản lý kinh tế yếu kém, tham nhũng, thất nghiệp gia tăng, giá hàng hóa leo thang và các vấn đề xã hội khác đã làm bùng phát làn sóng biểu tình tại Iraq, bắt đầu từ tỉnh Basra hôm 8/7 trước khi lan sang các tỉnh và thành phố khác ở miền Nam. Dòng người biểu tình đã xông vào trụ sở chính quyền cũng như trụ sở các đảng phái chính trị ở khắp các tỉnh miền Nam. Nhiều người quá khích còn phóng hỏa, ném đá vào lực lượng an ninh và phong tỏa nhiều tuyến đường.

Trong ngày 17/7, khoảng 250 người biểu tình đã tụ tập trước lối vào giếng dầu Zubair, gần tỉnh Basra. Đụng độ đã xảy ra khiến lực lượng cảnh sát đã phải dùng súng cao su và vòi rồng để giải tán những người biểu tình. Hiện sân bay thành phố Najaf và khu biên giới với Kuwait đã bị người biểu tình Iraq phong tỏa, những tuyến đường dẫn tới các mỏ dầu lớn của Iraq cũng đã bị người biểu tình chặn lại. Căn cứ quân sự của lực lượng bán quân sự Kata’ib đã bị đốt cháy.

Theo các thông báo của Bộ Y tế và Bộ Nội vụ Iraq, 8 dân thường đã thiệt mạng và gần 500 người bị thương trong các cuộc đụng độ.

Trong cuộc bầu cử quốc hội tháng 5 vừa qua, người dân Iraq đã thể hiện sự bất mãn của mình đối với chính quyền khi phần đông cử tri không đi bỏ phiếu.

Sau 15 năm kể từ khi chế độ của Tổng thống Saddam Hussein bị lật đổ, nguyện vọng của người dân Iraq về một nền dân chủ và thịnh vượng vẫn chưa được đáp ứng. Thiếu điện và nước sinh hoạt đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân, nhất là trong mùa hè vô cùng nóng bức ở vùng Trung Đông.

Nhằm trấn an người biểu tình, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi ngày 14/7 đã cam kết dành khoản ngân sách trị giá 3 tỷ USD cho tỉnh Basra. Ông cũng hứa tăng chi ngân sách cho các chương trình nhà ở, dịch vụ và trường học tại khu vực giàu dầu mỏ nhưng bị lãng quên này.

Các cuộc biểu tình nổ ra đúng vào thời điểm các đảng phái chính trị ở nước này đang tiến hành đàm phán để thành lập một Chính phủ mới sau cuộc bầu cử quốc hội hồi tháng 5 vừa qua. Có thể thấy, nếu nhà cầm quyền Iraq không giải quyết triệt để các vấn đề xã hội hiện nay, quốc gia Trung Đông này có nguy cơ đối mặt một cuộc nổi dậy “Mùa xuân Arab” mới, như từng xảy ra tại nhiều nước Trung Đông-Bắc Phi cách đây 7 năm.