Sau khi dỡ bỏ lệnh cấm trên, lượng dầu thô ở Texas, Oklahoma và Bắc Dakota có thể được xuất khẩu ra nước ngoài.

Tại thời điểm đó, tình trạng dư cung toàn cầu vẫn còn đang ám ảnh ngành năng lượng, giá dầu có lúc tụt dốc xuống 26 USD/thùng.

Tuy nhiên, khi tình trạng dư cung đang dần được xoa dịu, một phần là nhờ sự bùng nổ của hoạt động xuất khẩu dầu ở Mỹ. Lượng dầu thô – từng bị mắc kẹt ở trong nước Mỹ vì lệnh cấm – giờ được xuất khẩu tới châu Âu, Mỹ Latinh và thậm chí là Trung Quốc.

Dựa theo số liệu thống kê mới nhất từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), Mỹ xuất khẩu 1.7 triệu thùng/ngày, gấp 4 lần so với thời điểm năm 2015 – khi luật pháp liên bang cấm xuất khẩu dầu tới hầu hết các quốc gia ngoại trừ Canada.

Dự trữ dầu tại Mỹ – lượng dầu thô đã được bơm ra khỏi mặt đất nhưng chưa được bán – giảm 15% trong năm 2017, dựa trên dữ liệu từ EIA. Cụ thể hơn, dự trữ dầu nước này đã giảm 10 tuần liên tiếp và đang ở mức thấp nhất kể từ tháng 2/2015.

Khi hoạt động xuất khẩu dầu tại Mỹ góp phần xoa dịu tình trạng dư cung toàn cầu, thì giá dầu bắt đầu leo dốc. Tính cho tới nay, giá dầu đã nhảy vọt 9% và chạm mức cao nhất trong 3 năm tại 66.66 USD/thùng hôm thứ Năm (25/01).

Việc chấm dứt lệnh cấm xuất khẩu dầu của Mỹ chỉ là một trong những nhân tố hỗ trợ thị trường năng lượng. Yếu tố đóng góp lớn nhất có lẽ là thỏa thuận cắt giảm sản lượng giữa Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và một số nhà sản xuất khác – dẫn dầu là Nga. Ngoài ra, giá dầu thô cũng hưởng lợi khi các nền kinh tế tăng trưởng mạnh hơn – một điều làm gia tăng nhu cầu dầu – và đà suy yếu của đồng USD.

Hiện nay, khi giá dầu tăng cao hơn, các nhà sản xuất dầu ở Mỹ cũng đẩy mạnh sản xuất, nhất là từ những trung tâm khai thác dầu đá phiến như khu vực Permian Basin ở Tây Texas và New Mexico.

Và một phần của lượng dầu này đang được xuất khẩu ra nước ngoài. Sau Canada, điểm đến hàng đầu của dầu thô Mỹ trong năm 2017 là Trung Quốc (16.5%), Anh (11.3%) và Hà Lan (8.4%), dựa theo dữ liệu của công ty nghiên cứu năng lượng ClipperData.

Sản lượng dầu Mỹ ngày càng tăng cũng cho phép nước này nhập khẩu ít dầu hơn từ các khu vực bất ổn như Venezuela và vùng Trung Đông. Dẫu vậy, cho đến nay, kim ngạch nhập khẩu dầu Mỹ vẫn cao hơn kim ngạch xuất khẩu, nhưng khoảng cách này đang dần thu hẹp.

“Mỹ đang trở nên tự túc nhiều hơn”, Matt Smith, Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu hàng hóa của ClipperData, cho hay.

Những người dự báo thậm chí còn tin rằng Mỹ còn có thể sớm vượt qua Nga và Ả-rập Xê-út để lên ngôi vị quốc gia sản xuất dầu lớn nhất trên thế giới.

“Kim ngạch xuất khẩu dầu Mỹ sẽ trở nên ngày một lớn hơn”, Tom Kloza, Trưởng Bộ phận Phân tích năng lượng trên toàn cầu tại Oil Price Information Service, cho hay. “Điều này dẫn tới những hậu quả thật sự”.

Ông dự báo Mỹ có thể trở thành một trong bốn quốc gia sản xuất dầu hàng đầu, vượt qua các nước thành viên OPEC như Iran, Iraq và các Tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất (UEA).

“Không ai muốn chia sẻ thị phần cho Mỹ cả”, ông Kloza cho hay.

Về phần mình, Nga và Ả-rập Xê-út khăng khăng cho rằng họ không lo lắng về sự bùng nổ dầu đá phiến ở Mỹ.

“Nhu cầu ngày càng gia tăng… Do đó, tôi không nghĩ chúng tôi nên tỏ ra lo lắng”, Bộ trưởng Năng lượng Ả-rập Xê-út, Khalid al-Falih, cho biết tại sự kiện Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ở Davos trong tuần trước. OPEC có lẽ đã nhận ra rằng cơ sở hạ tầng lạc hậu sẽ hạn chế khả năng xuất khẩu dầu của Mỹ.

“Các nhà xuất khẩu dầu Mỹ vẫn sẽ phải sử dụng những chiếc tàu vận chuyển nhỏ hơn hoặc các hợp đồng vận chuyển phức tạp – một điều làm gia tăng chi phí”, EIA cho biết trong báo cáo gần đây.

Một vấn đề khác là: Giá dầu WTI (loại dầu chuẩn của Mỹ) đang dao động dưới mức giá dầu Brent vì nhiều lý do, bao gồm cả sự bùng nổ dầu đá phiến và sản lượng OPEC thấp hơn. Nếu khoản chênh lệch ấy biến mất thì nhu cầu dầu Mỹ có lẽ sẽ giảm.

Đến thời điểm này, sự bùng nổ của hoạt động xuất khẩu và sản lượng dầu cho phép ngành năng lượng Mỹ hồi phục trở lại từ cú sụp đổ trong năm 2015. Điều này sẽ tạo ra nhiều việc làm cho người lao động và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, nếu giá dầu lên quá cao và giá xăng cũng vì thế mà leo dốc thì những người lái xe ở Mỹ có thể cảm thấy bực mình về lượng dầu xuất khẩu ra nước ngoài. Bên cạnh dầu thô, Mỹ còn xuất khẩu khoảng 2 triệu thùng xăng và dầu diesel mỗi ngày.

Tính tới ngày thứ Sáu (26/01), mỗi gallon xăng được bán với giá bình quân là 2.57 USD/gallon. Mặc dù con số trên vẫn còn tương đối thấp, nhưng dù sao thì vẫn cao hơn 2.29 USD tại thời điểm 1 năm trước – và ông Kloza dự báo giá xăng sẽ tiếp tục leo dốc.

Theo: Vũ Hạo/Vietstock